Ook als u producten inkoopt als grondstof of als handelsproduct, bent u verantwoordelijkheid voor een veilig product voor uw afnemers. Met uw HACCP-procedures beheerst u de gevaren die kunnen ontstaan binnen uw verantwoordelijkheidsgebied. Maar als u grondstoffen of producten inkoopt, hebben ze vaak al een lange weg afgelegd. De lengte van de keten zegt veel over productrisico’s, maar niet alles. Bij de teelt en winning van grondstoffen kunnen ook voedselveiligheidsgevaren ontstaan, zoals te hoge concentraties residuen van pesticiden. Kortom: om een veilig product te kunnen afleveren, is het dus nodig om de historie van het product mee te nemen in de risicobeoordeling. Het nieuwe Nederlandse NVWA-Informatieblad 64 schrijft voor op welke manieren u de gevaren van grondstoffen mee moet nemen in uw risicobeoordeling en beheersplan. Hoe werkt dat in de praktijk en welke methoden kunt u daarbij gebruiken? Senior Food Safety Consultant Jef Nikkelen legt het uit.

Het nieuwe Informatieblad 64: wat is er veranderd?

In november 2022 publiceerde de NVWA een nieuwe versie van ‘Infoblad 64’. De grootste wijziging? Het oude Infoblad 65 is samengevoegd met de vorige versie van Infoblad 64. Infoblad 65 was gericht op inkoop binnen de EU en Infoblad 64 was gericht op inkoop buiten de EU (‘derde landen’). In de nieuwe versie van infoblad 64 is dit samengevoegd: het gaat nu om inkoop binnen én buiten de EU.  Zo wil de NVWA komen tot een uniforme werkwijze voor de beheersing van relevante voedselveiligheidsgevaren bij de inkoop van grondstoffen en handelsproducten. Maar wat houdt dat precies in? 

Stap 1: relevante risico’s in kaart brengen

Er zijn 3 methoden waarmee u de relevante risico’s kunt beheersen. Nikkelen: “Voordat u daarmee start, moet u vaststellen welke risico’s relevant zijn voor uw grondstoffen en producten. Vaak is in literatuur en online historie veel te vinden over ziekteverwekkers of contaminanten in grondstoffen of producten. Dat kan informatie opleveren over de kans dat het gevaar werkelijk optreedt. De ernst van de meeste ziekteverwekkers of contaminanten is ook te vinden in de literatuur. Aan de hand van de HACCP-systematiek kunt u daarmee vaststellen of een risico wel of niet beheerst dient te worden voor uw grondstoffen en producten.“

Voor relevante risico’s moet u aantonen dat u ze beheerst, ook stroomopwaarts in de keten. De 3 methoden die de NVWA in Infoblad 64 beschrijft, zijn daar dan ook op gericht. 

Methode 1: analyse

De eerste methode waarmee u kunt aantonen dat u de relevante risico’s beheerst, is via analyseresultaten die binnen de norm vallen. “U voert dan analyses uit voor relevante parameters op monsters van de eerste 5 leveringen van een leverancier. Bij voldoende resultaat stapt u over naar de berekening van de normale verdeling (√n)  in de analyseresultaten van het aantal leveringen. Voordeel van deze methode is dat u eigen gegevens verzamelt waarmee u historie opbouwt en u heel gericht ziet of een partij voldoet aan de normen voor de betreffende gevaren. Nadeel zijn de hoge en terugkerende kosten”, vertelt Nikkelen.

"De leverancier is verplicht te toetsen bij zijn leveranciers of de relevante gevaren al beheerst worden, wanneer hij grondstoffen inkoopt."

Methode 2: leveranciersaudit

De tweede methode die u kunt gebruiken, is het uitvoeren van een audit bij de leverancier. Tijdens deze audit toetst de auditor of de leverancier de risico’s ziet en beheerst, die u als relevant beschouwt. Nikkelen: “Het kan zijn dat de leverancier alleen bepaalde gevaren in het proces beheerst, bijvoorbeeld een verhittingsstap om pathogenen te doden. De leverancier is verplicht te toetsen bij zijn leveranciers of de relevante gevaren al beheerst worden, wanneer hij grondstoffen inkoopt. Belangrijk is dat de auditor tijdens deze audit een complete inventarisatie maakt van de relevante risico’s, en dat hij of zij de beheersmethode ook beschrijft in de rapportage.”  

Om aan te tonen of de beheersmethode van de leverancier effectief is, moet u ook monitoren op de relevante parameters. “Beschrijf deze beheersmethode - net als de acties bij afwijkingen - ook in de rapportage en verwijs naar getoonde analysecertificaten om de cirkel rond te maken. Wij merken de laatste maanden dat de handhaving van NVWA sterk gericht is op het volledig rond hebben van deze cirkel, waarbij het meenemen van de monitoringsresultaten vaak wordt vergeten. Als uit de audit blijkt dat de leverancier een gevaar niet of onvoldoende heeft geborgd, dan moet u afspraken die u daarover maakt, vastleggen in de rapportage”, aldus Nikkelen.

"U voldoet alléén aan Infoblad 64, als de auditor bij de toetsing voor de certificering alle voor u relevante gevaren in de auditrapportage heeft meegenomen."

Methode 3: certificering

De derde methode die u mag gebruiken, is het toetsen op aanwezigheid van een op Ketenborging.nl vernoemde kwaliteitsmanagement -certificering. Nikkelen: “Maar denk daarmee niet dat u meteen voldoet aan de eisen van Infoblad 64. Helaas is dat wel de veronderstelling die nog bij veel bedrijven heerst. U voldoet alléén aan Infoblad 64, als de auditor bij de toetsing voor de certificering alle voor u relevante gevaren in de auditrapportage heeft meegenomen. De uitzondering hierop is de Risk Plaza Audit+certificering. Deze certificering is op dit onderwerp gericht en voor de NVWA de enige certificering die al voldoet.”

Erkenning en aantoonbare borging van de relevante risico’s

“Al met al is de handhaving van de NVWA erop gericht dat er erkenning en aantoonbare borging is van de relevante risico’s’, vertelt Nikkelen. “Voor de borging mag u een van de 3 beschreven methoden gebruiken, waarbij een equivalent ervan dat minimaal hetzelfde bereikt ook is toegestaan. Zo zou u in de praktijk kunnen toetsen of er een op Ketenborging.nl erkende certificering bij het bedrijf aanwezig is, en de rapportage kunnen beoordelen op de relevante gevaren. Als blijkt dat niet alle relevante gevaren zijn benoemd, kunt u het gat dichten door voor het ontbrekende deel naar methode 1 of 2 terug te grijpen. Het maken van afspraken met de leverancier over het blijven borgen van relevante risico’s, is daarnaast ook van belang. Het gaat dan om het aanleveren van aanvullende informatie of bijvoorbeeld het regelmatig toesturen van nieuwe analysecertificaten, waarmee u de borging van het risico opnieuw aantoont.” 

Meer weten over voldoen aan Infoblad 64 in de praktijk?

Komt u er zelf niet uit,  zoekt u een onafhankelijke blik op uw beheersplan, of ondersteuning bij het voldoen aan de eisen van Infoblad 64? De consultants van Eurofins Food Safety Solutions hebben de kennis en ervaring om u te ondersteunen bij dit traject. Of het nu gaat om het uitvoeren van leveranciersaudits of om het opstellen van een compleet beheersplan voor door u ingekochte grondstoffen: u bent bij ons aan het juiste adres. Neem contact met ons op via e-mailadres foodsafetysolutions@FTBNL.eurofins.com of telefoonnummer +31(0)888 31 03 30.

 

Publicatiedatum: 11 februari 2023